Netflix'ten ''Eskiden Beyoğlu'na Kravatsız Çıkmazdık'' Nostaljisi: KULÜP
Geçen yıl Bir Başkadır ile Türkiye’de haftalar süren bir tartışmanın fitilini ateşleyen Netflix, bu kez Türkiye yakın tarihinin üstü pek de açılmamış sayfalarını dramatik bir hikayeyle çeviriyor. Kulüp dizisi, Z kuşağını yakın tarihin pek de hoş olmayan acılarıyla tanıştırmaya hazırlanıyor.
Hoş müziklerin, dans şovlarının zenginleştirdiği kurgusal dünya, 1950’li yılların İstanbul’unu merceğe alıyor. Pek çok yönden alkışı hak eden dizideki büyük emek, her sekanstan, dekordan, diyalogtan anlaşılıyor. Konusu nedir, neyi anlatır, ne öğretir sizler için izledik, yazdık efenim.
Ne anlatıyor?
Dizi İstanbul Sefarad’larından olan Matilda’yı (orta yaşlar Gökçe Bahadır, gençlik Selin Hasar) merkeze alan bir evrende halka halka hikayesini genişletiyor. Afla beraber cezaevinden tahliye olan kadın, 17 yıl önce bıraktığı kızını (Raşel - Asude Kelebek) buluyor. Onun karıştığı bir olay neticesinde kendini gece hayatının merkezi olan İstanbul Kulüp’te buluyor.
Kamu spotu: 17 yıl mapus yatmak gözünüzün ferini söndürebilir...
Trikotajla hiçbir ilgisi olmamasına rağmen ağlarını ören hayat, Matilda’yı 40’lı yıllarda hayatını değiştiren olayların sonuçlarıyla yüz yüze getiriyor. Kulüp’ün müdürü Çelebi, gizemli tavırlarıyla Matilda’nın etrafında pervane olurken, bir yandan mekan yeni bir yıldızın doğuşuna (Selim Songür - Salih Bademci) ev sahipliği yapıyor. Ayrıca kızı Raşel’in annesinin kaderini yaşamaması için mücadele veren Matilda, yine de onu Fıstık İsmet (Barış Arduç)’in aşkından uzaklaştıramıyor.
Yine Salih! Abi setlerde esir tutuluyorsan işaret çak, biz anlarız...
Gece hayatının parlak ışıkları, dans ve müziklerin büyüsü, retronun çekiciliği, eski İstanbul’un nostaljisi, tarihi acılarımızın fonuyla bizi zaman tüneline çekiveriyor Kulüp. İlk 6 bölümüyle Netflix’te yayınlanmaya başlayan dizinin yönetmen koltuğunda Zeynep Günay Tan ve Seren Yüce oturuyor. Kulüp’ün senaristleri ise Necati Şahin, Ayşin Akbulut, Serkan Yörük, Rana Denizer ve Bengü Üçüncü.
Nasıl anlatıyor?
Kulüp dizisi, dramatik hikayesinin içine yerleştirilen renkli dünyayla izleyiciye hem acıyı hem aşkı hem de motivasyonu mükemmel bir şekilde zerk ediyor. Matilda’nın kızıyla yıllar sonra kurmaya çalıştığı bağ göz yaşartırken, geçmişini dolduran hazin aşk hikayesinin acısı içimize işliyor. Hani Yeşilçam dizisi hakkında konuşurken “dekor güzel, sanat iyi, hikayenin ayakları yere basıyor ama duygu eksik” demiştik ya, Kulüp’te aranan kan bulunuyor. Bu kez duygular şelale…
Karnımızda kelebekler uçuşturan aşk hikayesi, dizinin genç karakterlerinden geliyor. Ayhan Işık ile Sadri Alışık çağrışımlarının yüzümüzü gülümsettiği Fıstık İsmet karakteri, çağımızın fobisi bağlanma korkusunu 50’lere taşıyor. Ancak bağlanamayan İsmet’i dize getiren Raşel aşkı, The Notebook romantizmini doruğa çıkarmayı başarıyor. Kül tablası gibi koktuğuna emin olduğumuz İsmet, benli dilberi Raşel ile aşk ateşini harlıyor da harlıyor. Bol bol sigara dumanı ve yağmurun şahit olduğu bu aşk, galiba TV dünyasına yeni bir jönfi de armağan ediyor. Asude Kelebek, dizide öyle bir ışıldıyor ki, daha çok ekranda görülecek gibi görünüyor.
Biraz Ayhan Işık, bir tutam Freddie Mercury, ucundan azcık Sadri Alışık
Hikayenin dram kanadı, toplumsal hafızamızın travmatik olaylarını arka planda işliyor. Varlık vergisi, Aşkale, Kıbrıs meselesi, dizide 6-7 Eylül’e uzanan yolun taşlarını tek tek üst üste koyuyor. Ancak gözünüz korkmasın, politik gündem dizide öyle çok göz önünde değil, insan hikayeleri üzerinden işlenen hikayede “kaçak dövüşülüyor”. Daha önce “Salkım Hanım’ın Taneleri”, “Güz Sancısı” gibi kitap uyarlaması olan popüler filmlerde gördüğümüz karanlığa sallanan yumruklar, burada da var. Muhatabı olmayan acıların hikayesini bu kez Netflix’te izliyoruz. Dizi bize, tepişen filleri işaret etmiyor, ezilen çimenlere odaklanıyor.
1950'lerde sokak röportajında "çıkar telefonunu" diyen dayı bile şık...
Elbette cinsiyetsizleşen karakterler de bir yerli dizi klişesi olarak, Netflix’te bile bizlerle. Assolist Selim’in kulüp sahibi Orhan ile arasındaki bağın arkadaşlık mı yoksa ötesi mi olduğu izleyicinin hayal gücüne bırakılıyor. (Hiçbir şey olmuyorsa da kesin bir şeyler oluyor...)
Dizide her karakterin yaşaması, hayatlarındaki keskin virajları akış içinde yüzümüze vurmaları, geçmiş acılarının toplumsal yaralarımızda çöreklenmesi, ayrıca dikkat çekici. Derdi olan bir dizi Kulüp, dertlerini de bir bir masamıza koyup sergiliyor. 6 bölüm sona erdiğinde ortada; henüz çözülmemiş düğümlerin merakı ve hepimizin aile geçmişlerinde izi muhakkak bulunan yaraların acısı kalıyor. Gelecek bölümlerin heyecan yaratacağı aşikar, yayınlanan 6 bölümün bir nefeste izleneceği de…
Neler öğreniyoruz?
- Türkiye nüfusunun birçoğunun yazımından emin olamadığı, yer yer klüp, culub, club, kulup, kulüb gibi varyasyonlarla yazdığı, bir kelimeyi isim yapmak dizinin tek bugı olsa gerek. Doğru yazımın “kulüp” olduğunu, milletçe dizi aracılığıyla ezbere alıyoruz. (Sırada egzoz var, hadi Netflix başarabilirsin…)
- “Annelerin kaderi kızların çeyizidir” sözünün tillahının işlendiği dizide, cinsel ilişki sırasında korunmanın ne denli önemli olduğunu öğreniyoruz. Tabii, 50’lerde insanların modern yöntemlerden muhtemelen bihaber olduğunu da…
- Eski İstanbul’un kültürel zenginliğini uzun zaman sonra bir dizide izliyoruz. “İstanbul’da bu kadar Yahudi, Rum, Ermeni falan var mıydı” diye soracak olan arkadaşlara, devamında gelecek “peki bu insanlara ne oldu” sorusunu, öyle ulu orta sormamalarını (“Telefonunu göster dayı”lar ile münakaşa etmemeleri adına) tavsiye ediyoruz.
- Z kuşağı, dizi vasıtasıyla, varlık vergisi, Aşkale çalışma kampı gibi tarihimizdeki kimi kör noktalar ile tanışıyor. Şükrü Saraçoğlu’nun adının futbol dışında Türkiye tarihinde yeri olduğunu, “yirmi kur’a nafia askerleri”ni öğrenecek araştırmacı gençlere, şimdiden hayatta başarılar diliyoruz.
- Dizi sayesinde Ladino ifadelere birçoğumuz ilk kez aşina oluyoruz. Türk Yahudi toplumunun geleneklerine dair Şabat sofrası, Purim bayramı gibi geleneklerle tanışıyoruz.
- “Türkçe sözlü hafif batı müziği”nin yarattığı heyecanın kurgusal bir versiyonunu izliyoruz. Dizide 50’lere çekilen bu akımın, gerçek zaman döngüsünde, Türkçe sözlerle bu denli popülerleşmesinin daha çok 60’lara tekabül ettiğini hatırlatıyoruz. O yıllarda Celal İnce’nin tangoları dışında Türkçe, benzer bir örnek aklımıza gelmiyor. Döneme rast gelen Zeki Müren’in şarkılarının ise dizideki janra pek benzediği söylenemez. Ünlü olan gruplarının aksine Selim Songür’ün tek başına performansı, dizi evreninde fark yaratıyor. 1958’de çıkış yapan Erol büyükburç ise gerçek dünyada Selim Songür’ün tarzını en çok anımsatan kişi. Ancak o da dizinin geçtiği yıllarda henüz İngilizce şarkılarıyla gündemde. Anlayacağınız müzik kısmında kafamız biraz karıştı.
Severus Snape, Hogwarts'tan kaçıp İstanbul'a gelir ve pavyona düşer...
Caption'a yazmalık sözler:
- “Alaturka ve alafranga aynı masalda birlikteler. Doğu ile Batı’nın dövüşmesi, sevişmesi, birbirini değiştirmesi gibi… Bu ülke gibi, Türkiye gibi…”
- “Kanadım yok ama uçmak istiyorum”
- “Bir tokat asla bir tokat değildir. Yiyenin değil ama atanın kıymetini düşürür. Sen kendi kıymetini bil kafi”.
- “Bu şehir, bu sokaklar niye var biliyor musun? Benim gibi bir piç, seni dünyanın sonuna götüremesin diye.”
- “Çağın illeti verem merem değil. Aile, kan bağı..”
- “Yenileceksek de öyle bir yenilmeliyiz ki herkes gülsün ama biz hayal kurmaya devam edelim.”
- “Burası cadde-i kebir. Buraya pezevenk olmaya gelmişsin, bir bakmışsın orospu olmuşsun.”
Son Akşam Yemeği'ne dress code güncellemesi...
Müzikler, müziklerimiz...
Kulüp dizisinin akıllarda iz bırakacak noktalarından biri de kuşkusuz müzikleri. Farklı dillerde birçok müzik sunan diziden kulağımıza çalışan birkaç şarkıyı şuraya bırakıyoruz. Dizinin dillere düşeceği kesin olan özgün şarkıları, Masal ve Resim’e de izlerken kulak kesilmeyi unutmayın.
- Fazıl Say - Serenad Bağcan Dört Mevsim
- Janet & Jak Esim - Yo Era Ninya
- Mara Aranda - Alevanta Mordehai
- Kuando El Rey
- Janet ve Jak Esim- Por La Tu Puerta Yo Pasi (Gülpembe)
- Yasmin Levy - Adio Kerida
Kulüp, 5 Kasım 2021 itibarıyla Netlix’te, şimdiden iyi seyirler.
facebook'ta Paylaş twitter'a yolla Allah'a havale et