.jpg)
Mütemadiyen Fakirleşip Gerildiğimiz Bir Yılı Daha Geride Bırakmanın Coşkusuyla: 2023'e Toplu Bakış...
Hem jeolojik hem de ekonomik depremlerle sarsılan dirayetli halkımız “yıkılmadım ama ayakta da değilim” sloganıyla yine umudunu gelecek yıla taşımayı başarıyor. Gelenekselleştiği üzere yılın Z raporunu alıp, “kaçıncı canımız ile kaçıncı level”dayız sorusu ile sizleri baş başa bırakıyoruz. Gelin yıldan geriye kalan çoğu zaman trajik ve mümkün olduğunca komik anlarla 2023’e el sallayalım…
En azından üçlü sehpa ayakta be
Birlik umudumuzu artıran İzel Çelik Ercan reunionın yanı sıra bir de İstanbul United ruhunun yeniden canlanması oldu. Rezilliğin her türünü gördüğümüze inandığımız ahir dünyada, bir görmediğimiz futbol maçında diplomatik kriz kalmıştı. Kralının ölümüne 3 gün yas ilan ettiğimiz Suudi topraklarındaki kriz, sonunda Atatürk seferberliğine sebep oldu. Suudi büyükelçiliğin sokağının adının değiştirilmesinden istifa çağrılarına, ünlülerin reklam sözleşmesinin iptaline kadar ardı ardına gelen haberlerle kriz derinleşti. İyi yanı ise milletin hala eyleme geçebildiğini gördük. Akıllardaki tek soru ise hala baki, "zaten süper kupanın çölde işi neydi?"
Olan bu gariplere oldu...
Türkiye'nin kırmızı çizgileri, cumhuriyetin 100. yılında önce çektiği diziyi bile yayınlayamayan Disney Plus'ın sonra çöl severlerin başına iş açtı. Bu krizden geriye akıllarda Hamit Altıntop'un beyaz kostümü, üzerine ışık kapanan yorumcuların karanlık nöbeti, linç edilenlerin "valla biz de sizdeniz" yarışı ile atılmış "yerli ve milli" tweetleri kaldı. Bu yıl da iyi aksiyon yaptı çok şükür...
Her akşam haberlerden sonra 1 doz
2023’e kuşkusuz imza atan isimler arasında çıkardığı The Women in Me adlı kitap ile hayatını ilk kez tüm gerçekleri ile anlatan Britney Spears ilk sıralarda. İhmal edilen çocukluğunu, Justin Timberlake’ten hamile kaldığını, Madonna’da defalarca akıl aldığını, 13 yıl boyunca araba bile kullanamadığını anlatan Spears, sonunda sxxtir git demeyi öğrendiği hayat derslerini tüm çıplaklığı ile kitabına konu etti.
Yeşilçam melodramı tadındaki bu gerçek hayat hikayesinin çarpıcı notlarının yanı sıra “Spare” kitabıyla Prens Harry de gündeme bomba gibi düşmüştü. 1 haftada 3.2 milyondan fazla satan kitabın yanı sıra The Crown dizisinin final sezonu da kraliyet ailesini yeniden gündeme taşıdı. Her yılın gündemi Rihanna cephesinde değişen hiçbir şey olmazken, kendisi 2023’ü de hamile geçirerek "durmak yok, üremeye devam" mesajı verdi. .
Diana’nın ahının elbet çıkacak (çıkmadı)
Pop kültür dünyasının yapay zekaya ilk direnişi Hollywood’dan geldi. Amerikan Yazarlar Birliği’nin grevi ile aylarca işler durduruldu. Sinema dünyasının bir diğer olayı ise tüm yaza damga vuran Barbenheimer süreci oldu. Kıran kırana gişe rekabeti 3 saatlik nükleer fizik dersine karşı lise düzeyinde feminizmin savaşı gibiydi.
Dünyada magazin skandallarında maksimum çıta uyuşturucudayken, Türkiye’de fenomenlerin kara para ile sürdükleri ihtişamlı yaşam yılın son çeyreğine damga vurdu. Enerciii sesi ile kulağımızı çınlatan Dilan Polat, son yıllarda hepimizi aslında akıllı olduğuna ikna etmeye çalışan bir elit, Bahar Candan suç dağarcığımızı genişleten iddialarla hapse girdi. Milyar dolarların havalarda uçuşduğu, milyonların harçlık niyetine hesaplarda dolaştığı güzellik sektöründe maskeler düşerken Google’da 2023 yılının en çok aranan şarkılarından biri de Enerci’ydi. (Valla biz akıllanmayız…) Ama bunca skandala rağmen Dilan Polat, Google’da en çok aranan ikinci isim olarak bir kişinin gerisinde kaldı. Bir numara ise, muhalefete attığı son dakika gol ile Sinan Oğan oldu. Sadık kaldığı planın imar planı çıkması, çok da süpriz olmadı.
Netfliş beni bul!
Spotify verilerine göre ülkemizde 2023 yılının en çok dinlenen şarkısı, sandığınızın aksine Yesmar Yesmar değildi. İcardi ile Simge’yi zirveye taşıyan Aşkın Olayım tribünlerden sokaklara inerek başarısını tescilledi. En çok dinlenen sanatçılar arasında ise Semicenk ve Uzi, Sezen Aksu’yu geçti. (Bu Z kuşağı gerçekten bir garip) Dünya genelinde en çok dinlenen sanatçı ise turnesi ve Oppenheimer’a meydan okuyan uzun sahne performansları ile 2023’ün de yıldızı olan Taylor Swift’ti. Miley Cyrus’ın Flowers’ını da unutmayalım.
Tektaşımı kendim aldım'ın İngilizcesi
Google’a göre şarkı aramalarındaki şampiyon mu? Tabii ki antidepresan…İkinci el sitelerde satışa çıkarılan ödüllerin nedeni olan bu başarının tartışılmaz olduğunu söylemeye gerek yok herhalde. Akdeniz Akşamları gibi, Hayalet Sevgilim gibi Antidepresan da bir fenomen oldu. 2023’ün korku filmi gibi atmosferinde gerçekten ihtiyacımız olan da bu değil miydi?
Ülkemizin geçtiği korku tünelinin ucundaki ışığın yurt dışında olduğunu düşünen Y kuşağının kaçarcasına göçü bu yıl da sürerken Almanya bürokratik süreçleri kolaylaştıran göçmen yasalarının mimarı oldu. “Yemeyenin malının yendiği” ahir dünyada, göçmen nüfusumuz mozaik özelliğini zenginleştirmeye devam etti. İnsanlık dramının yaşandığı Orta Doğu’da bu yıl da her şey kötüye giderken, Ege’ye göçerek biraz olsun hayata tutunmaya çalışan beyazyakalılara Yunan adalarından kapıda vize müjdesi geldi. 2024’te beyazyakalıların birkaç gün Avrupa havası alarak, sabır katsayısını artırması umut ediliyor.
Yabancılar için Türkiye’de arsa, ev alınabilecek yerler için ise gözde rotalar belirlenmeye devam ediliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü’nün 2023 yılı “Dünyanın en iyi köyleri” listesinde Şirince de yer aldı. Mayalardan bu yana bir rahat nefes alamayan bu şirin köyün gelecek yıl Alaçatı kalabalığını ağırlayacağı şimdiden belli oldu.
2023 yılında TV ve sinema dünyasının başarıları sınır tanımadı. Son haber OGM yapım şirketinin sahibi Onur Güvenatam’ın Variety’nin dünya eğlence endüstrisini etkileyen 500 isim listesine girmesiydi. En büyük haber ise kuşkusuz Merve Dizdar’ın Türk kadınlarına armağan ettiği Cannes’ta en iyi kadın oyuncu ödülü oldu. Bir de sporda kadın voleybol takımımızın başarıları ile az da olsa yüzümüz güldü. Ancak bu gülüşleri yarım bırakan gelişmeler de peşlerinden geldi. Türk kadın oyuncuların IMDb profil fotoğraflarının rahatsız edici görsellerle donatıldığı haberi kısa sürede her yeri sardı. Oyuncuların dizi ve filmlerden alınmış, ellerinin veya ağızları bağlı olduğu şiddet içerikli karelerin yayınlanması tam anlamıyla sapkınlıktı. Kısa sürede oluşan tepki ile kaldırılan fotoğraflar, daha “medeni bir yaşam için” gidecek çok yolumuz olduğunu hepimize gösterdi.
RTÜK tarafında da her şey bildiğiniz gibi. 2023 yılı sansür girişimleri Kızılcık Şerbeti ile başladı, Kızıl Goncalar ile son erdi. Bu yıl sansür iddialarının tek aktörü RTÜK de değildi üstelik. Altın Portakal’da yaşanan sansür skandalı, kriz nasıl yönetilemez olarak basın tarihine geçti. Disney Plus ise yerli içerik yayınını durduğunu açıklarken dev bütçeli Atatürk projesinin de rafa kaldırılması dış mihrakların baskısı iddialarını beraberinde getirdi. Haftalarca tartışılan eser, parça parça Tv ve sinemalarda gösterilirken yakında başka dijital platformlarda yayınlanacağı müjdelendi. Yılın yılan hikayesine dönen Atatürk, Disney Plus’ın da resmi olmasa da Türkiye’deki “sonu” oldu.
Bağrı açık dostlara da merhaba!
Sonlar kadar ilkler de yaşandı. Paramount, ilk Türkiye projesini Haluk Bilginer ile gerçekleştirdi. TV Plus’ta yayında olan Türk Dedektif, sektör için önemli adımın ürünü oldu. Haluk Bilginer için artık sıradan hissettiriyordur herhalde, keza kendisi 2023’te Angelina Jolie ile başrol oynadığı, Elisabeth Moss ile dizi çektiği haberleri ile basına yansıdı.
Bunun yanında Yunanistan'daki format uyarlaması da dahil olmak üzere 50'den fazla ülkeye satılan Türk dizisi “Yargı”, New York'ta düzenlenen 51. Uluslararası Emmy Ödülleri'nde En İyi Telenovela Ödülü'nü kazandı. Diğer taraftan Telemundo, Türkiye'den Inter Medya ile ilk ortak yapımını (Maviye Sürgün) gerçekleştirdi. Dizi bomboş yaz ekranında bile tutmadı gerçi ama en azından denendi. Bir efsane “Muhteşem Yüzyıl” ise popüler sanal oyun platformu The Sandbox ile ortaklık kurarak “The Walking Dead”den sonra Sandbox meta evrenine giren ikinci küresel hit dizi oldu.
Hürrem metaverse'ü de ele geçirdi.
2023, TRT’nin dijital dünyaya adım attığı yıl oldu ve devlet televizyonunun ücretsiz dijital platformu Tabii yayına girdi. İlkler kadar geri dönüşler de heyecan vericiydi. Şahsiyet 5 yıl aradan sonra gelen ikinci sezonuyla izleyici ile hasret giderdi. Aşk-ı Memnu feminizm tutkusu ile Bihter adı altında vasat bir uyarlamaya sahne olurken Beren Saat ve Kıvanç Tatlıtuğ’un Friends buluşması kadar heyecan veren yeni projesi İstanbul için Son Çağrı da birçok sinemasever için bekleneni vermedi. Tıpkı dünya turu yaparken kahkaha krizlerine neden olan Dünya Güzellerim’in masa başı versiyonunun hayal kırıklığı olması gibi…
Uluslararası düzeyde ilginç notlar da kayda geçti. Finlandiya'da Eccho Rights'ın yaptığı anlaşma, ilk kez bir Türk dizini Finlerle tanıştırdı. Yalı Çapkını ile Finlandiya’yı da Seyran ve Ferit’in toksik ilişkisi ile tanıştırıyoruz hayırlı olsun. Rusya’da ise Türk dizilerinin popülerleşmesi ve insanların korsandan izleme aşkı nedeniyle internetteki yasa dışı aktivitelerin son iki yılda 27 kat arttığına dair rapor yayınlandı. Tüm bunlar olurken Türk dizilerinin youtube izlenmesi ve TV satışı dikkate alındığında, yapımcılarına bölüm başı 600.000 doların üzerinde gelir yaratabildiği konuşuluyordu. (Deli Yürek’i zamanında bölüm başı 1 dolara satan Osman Sınav’ın gözü yaşlı).
En ilginç 2023 notlarımızdan biri de Kanada’dan geldi. Rea Rajcic'in yönettiği kısa belgesel film “1001 Gece” (1001 Noc), 48. Toronto Uluslararası Film Festivali'nin (TIFF) ana yarışma programına seçildi. İki yaşlı kadının Türk dizisi izleme serüvenini konu alan belgesel, çılgınlığın hangi raddeye geldiği konusunda fikir veriyordur herhalde.
2023 denince hatırlamamız gereken bir diğer popüler içerik Kedicik belgeseliydi. 140Journos tarafından hazırlanan yapım, öylesine gündem yarattı ki bir dönem yayından bile kaldırıldı. Neyse şu an skandal bağımlısı olan ülke insanımızın izlemesi için yeniden ulaşılabilir durumda. Skandal demişken, gündüz kuşağı da yine rengarenkti. Hafızamızda onarılamaz yaralar açan ve nedense unutulmazlar arasına kaydedilen ilk isim Müge Anlı’nın belalısı Nazmiye oldu. Tuhaf açıklamaların mimarı genç kadın, her haliyle kusursuz bir TV tiplemesiydi.
Nazmiye Samara
Anlı’nın en yakın takibi Esra Erol ise 920499120 oktav sesi ile bardak kıran Ceylan’ın dul kalmaya karşı manifestosunu ekranlara taşıdı. Yılın akılda kalan performansı ise pırasa denince bayılan adamdan geldi. Şimdi uçan sabri düşünsün...
Pırasa diyince uçsa daha iyi reyting getirirdi ama buna da şükür
Metin Uca, Köksal Engür, Özkan Uğur, Rana Cabbar, Yılmaz Gruda, Ünal Silver ve Can Gürzap gibi değerlerimizi aramızdan alan 2023’ü güzel anmak oldukça güç. Skandallar, olaylar, doğal afetler, kayıplarımız ve acılarımız ile 2023 tam bir korku filmiydi. Zor günlerimizin geride kalmasını iple çekiyoruz. 2023’te haber kanallarının ne hale geldiğinin özeti ise Hakan Bayrakçı’nın canlı yayında tırnağını kesmesiydi. atv ve aspor'un tüm krizi görmezden gelerek süper kupa maçının oynanacağına dair umudu da takdire şayandı.
Sanmıyoruz ama yine de adettendir, biz dileğimizi dileyelim: 2024 herkes için daha güzel bir yıl olsun...
(gizemkaboglu Brüksel'den bildirdi)
facebook'ta Paylaş twitter'a yolla Allah'a havale et
.jpeg)
.jpg)
