.png)
.png)
.jpg)
Yeni Başlayanlar İçin Dubai ya da Şeriatın 50 Tonu...
Dubai, henüz orayı sadece gidenlerin instagram'ından takip edebilen pek çok kişi için kafa karıştırıcı bir yer. Şeriat'la yönetilen bir Arap Emirliği ama bir bakıyorsunuz en güzel kadınlar, en minimal giyinmiş halleri ve renkli kokteylleriyle girls night out resimlerini buradaki bir club'dan paylaşıyorlar falan. O yüzden bugün sizler için Dubai konusunu masaya yatırmaya karar verdik. Gerçekten nasıl bir yer, şeriatı nasıl bir şeriat ve en önemlisi yolumuz düşerse orada nasıl hayatta kalırız konularında faideli bir rehberle karşınızdayız.
Memleketimize şeriatın gelmekte olup olmadığı, zaten gelmiş olduğu, daha çok yolu olduğu ya da bize uğrayıp uğramayacağı, bu konuyla ilgili, bilgili ve yetkili kişiler tarafından tartışılagelmiştir. Bu tartışmalarda da şeriata referanslar genelde İran’dan veya Suudi Arabistan’dan verilir. Halbuki şeriat var, şeriat var. Avrupa’nın, vatandaşlarına Schengen vizesi uygulamasını kaldırıp, bağrına bastığı Arap Emirliklerinin en bir modern emirliği olan Dubai’deki uygulamalara bakmanın, kültürel anlamda çeşitliliğe göre şekillenen şeriatın neye benzeyeceği konusunda sanki daha akla yakın referanslar oluşturabilir gibi görünüyor.
Bunca zaman hala şekli konusunda hem fikir olunamamış ve minimal farklar yüzünden halen savaşlar devam eden bir dini temel alan bir hukuk sistemi, doğası gereği yüksek oranda keyfiyet içerecektir. Aynı eylemi biri yasal olarak kabul ederken bir başkası bu görüşe katılmayabilir. Bu biri ve bir diğeri kişileri, yan yana masalarda oturan memurlar da olabilirler ve işinizin hangisine düştüğüne bağlı olarak aynı vaka için farklı sonuçlar almanız da pekala mümkündür. Bu durum “tanrının işine akıl ermez” lafını doğrulamak için var ola gelmiştir ve gerçekten de aklın erebileceği bir kısmı pek yoktur. Tüm bu esnekliğine rağmen günlük hayatı doğrudan etkileyen çoğunluğun kabullendiği genel geçer kurallar vardır.
1. Kılık-Kıyafet Yönetmeliği
Dubai’ye gidenlerin ilk sordukları sorulardan biri başörtüsünün ya da çarşafın mecburi olup olmadığıdır. Kılık kıyafet konusunda olabildiğince geniş olan Dubai’de, Camiler ve devlet daireleri haricinde bikini üstü ve şort hemen her yer için yeterli kıyafet sayılabilmektedir. Erkekler için bikini üstüne de gerek yoktur. Plajlarda ve havuzlarda üstüz güneşlenmek yasaktır ama o kadar şeriat kadı kızında da olur. Zaten çarşaf ve peçe bu bölgede bizdeki gibi dini anlamından çok geleneksel yerel kıyafet olarak görülür. Yerel kültür güneşe çok maruz kaldığı için o civarda yaşayan erkeklerin de kıyafetleri aynı derece kapalıdır, onlar da çarşaf giyip başlarını örter bir bakıma.
- Arada başka adam yoksa ofsayta düşer. İşte burada yazıyor
2. Beşeri Münasebetler
Kadınların iklim koşullarına göre giyinmelerine izin vermek, başka şeylere izin vermek anlamına gelmez haliyle. Aile var neticede. Sokaklarda gereğinden fazla samimiyet şeriatın çok hoşuna gitmez. El ele tutuşmak bir yere kadar tolare edilebilirken sarılmanın, haşa öpüşmenin güzel hapis cezaları vardır. Çok yapışmadan bazı durumlarda sarılınılabilinse de, bunlar sınırları çok net olmayan durumlardır.
Birisiyle buluşulduğunda yanaklardan kaçamak öpücüklerin yanı sıra oldukça seri ve az temaslı bir sarılma ile selamlaşmanızı tamamlamanız gerekir. Bu yüzden ilişkilerde seviyeden çok mesafe daha önemlidir. Bu durumun en güzide örnekleri havaalanlarında tanıdıklarını karşılayanları izleyerek gözlemlenebilir. Yüksek miktarda özlemden dolayı gereğinden 3-5 saniye fazla sarılmalarını sürdüren çiftlerin bir anda bulundukları yeri hatırlayıp suçlu bakışlarla “başımıza bir şey mi gelecek şimdi” bakışları Dubai’nin görülmesi gereken güzelliklerindendir.
- Hoca bitir hoca!
O gün biraz ters tarafından kalkmış bir Dubai vatandaşının şikayeti olmadığı sürece bu tür durumlarda genelde bir sorun çıkmaz, en fazla bir görevli gelip ayrılmanızı söyleyebilir ama denk gelip de bir şey olursa suç her zaman kadına kalır. Ancak kadın yerel ve erkek yabancı ise suçlu erkek olur. Şansımıza buranın yerlileri genelde rock yıldızı şeklinde bir imaja sahip olduklarını düşündüklerinden, sokaklardaki insanlarla pek yüz göz olmazlar. Düşünenler için bu aslında büyük bir nimettir.
3. Seks Falan
Dubai’de vuku bulan hemen hemen tüm tecavüz vakalarında kadınlar suçludur. Başkasının evinde bulunursa niye oraya gitmiştir, kendi evinde olursa niye davet etmiştir diye yaklaşılır olaya. Kadının bu konuda suç duyurusunda bulunması, kendisinin evlilik dışı ilişki yaşadığının itirafı olarak kabul edilir ve kadın hapse atılır. Bundan kurtulmanın tek yolu bir erkek veya dört kadın şahit bulmaktır. Bu durum yetişkin bir erkeğin bir seferde tecavüz edebileceği kadın sayısını üç ile sınırlandırır. Yine iyi düşünmüşler bu konuda sınırlamalar getirmeyi.
Tecavüz olmasa da evli değilken hamile kalmak da şeriata göre suçtur. Nitekim hamileliğin cinsel ilişki ile bulaştığı konusunda çok kesin görüşlere sahiplerdir. Halbuki kitapta bakireyken doğum yapan bir kadının varlığı üstüne basarak anlatılır. İsa ikinci kez de aynı şekilde gelmeyi düşünüyorsa, şeriat olan bir yere gelmemeye çalışmasında faydalar görecektir.
Kadınları genelde fahişe yerine koyan bu kanunlar gerçekten fuhuş yapma eğiliminde olan kişiler için çok da büyük sorun oluşturmasa gerek ki, Dubai’de Hintli inşaat işçilerinden sonra büyük ihtimalle en kalabalık çalışan grup seks işçileridir. Dubai’de kağıt üzerinde fuhuş yasak olsa da hemen her barda, sokaklarda, çoğu otelde çok büyük bir nüfus bu işle iştigal etmektedir. Bu yoğunlukta, bu kadar aleni olup da yasal olmayan bir şeyin devam edebilmesi, akla yasaların erişemediği kişilerin bundan çıkar sağladığı fikrini getirir. Amsterdam ve Bangkok’da (ki buralarda legal olsa da) şehrin belirli kısımlarında yoğunlaşan bu ticari eylem, Dubai’nin her yerinde kolayca ulaşılabilirdir. Engelleyelim de bizi mi düdüklesinler diye düşünen şeriat her parmağı kesmez kısacası.
Ancak film kesmeyi çok sever. Dubai sinemalarında gösterime giren filmler muhtelif sebeplerden dolayı orijinal sürelerinden çok daha erken biter. Genelde cinsellik içeren ancak dini, politik veya sansür kurulunun tuttuğu takımı kötüleyen unsurlar da sansürden nasibini alır. Bu tür öğeler barındıran kısımlar kesilerek yoğun iş temposu içinde çalışan kimselere çok değerli dakikalar kazandırılır. Mesela yıllar önce gösterime girmek isteyen “Sex and the City”, filmin isminin orijinal haliyle kalmasında ısrar edilince gösterime girememişti. Cidden aile var, ne öyle seks falan.
4. Yeme-İçme ve Biraz Daha İçme
Göz yumularak hayatın normu olan fuhuşun aksine, domuz ve domuz mamulleri çok daha sıkı bir denetime uğrar haliyle. Domuz bu, müminlerin baş düşmanı. Domuz mamulü almak isteyen kişi markete girdikten sonra “Gayrimüslimler içinidir” yazan bölüme gidip oradan alışveriş yapmalıdır. Bu zorlu aşama genelde el ve kol sallanılarak başarılabilir. Ancak Dubai’nin şeriatı o kadar gelişmiştir ki buralarda satılan domuz ürünleri, bizde korkulduğu gibi, markette satılan diğer ürünlerin helalliğine halel getirmez.
Şeriatın gücü alkole çok daha sert tavırlarla yaklaşır haliyle. Marketlerin alkol satışı yapma yetkisi yoktur. Alkol, lisanslı, sadece alkol satan özel yerlerden alınabilinir. Bunu başarabilmek için de şahısların da alkolik lisansı almaları gerekir. Alkolik lisansı, adsız alkoliklerdeki ilk adımı atabilmiş ve alkolik olduklarını kabul etmiş müslüman olmayan kişilerce, cüzi bir miktar depozito ve yine cüzi bir miktar da ödeme karşılığı edinilebilinir.
Bu lisansla beraber sorumluluklar da artar haliyle. Lisansın alımı için imzalanması gereken şartlar arasında "Hiçbir Müslüman'a alkol ikram etmeyeceğim" gibi alkolün sadece şahsi kullanım için kullanılmasını sağlayıcı maddeler de vardır. Türkleri otomatik olarak Müslüman kabul ettikleri için kiliseniz, tapınağınız ya da duygusal bağınız olan ilahi güç irtibat büronuzdan Müslüman olmadığınıza dair belge alınması gerekir. Ateizm suç olduğundan en azından bir pagan olduğunuzu ifade etmeniz gerekebilir resmi dokümanlarda.
Bunun yanında bir de keyfiyet faktörü var ki o da isminiz Müslüman ismi değilse (ie: Arapça kökenli ya da Kuran’da geçen isimlerden) oradaki memurun Müslüman olmadığınıza inanası gelebildiği durumlar da mevcut. Bu yaklaşıma göre adı Mahmut olan bir Budist veya Hans olan bir Müslüman olamaz, olmamalı diye düşünür yetkililer.
Tabii bu kadar bürokratik engel çok zor gelebilir veya dini inancından alkol için bile olsa taviz vermek istemeyebilir kişi. Bu durumda arabaya atlayıp iki emirlik doğu yönüne gidilir ve burada lisanssız, kartsız, kefilsiz ve de sınırsız alkol alınabilir. Dünyanın görüp görebileceği en büyük içki dükkanlarından neredeyse duty free fiyatına gönlünüzce alış veriş edilebilir. Burada dikkat edilmesi gereken tek konu dönüş yolunda çok dikkatli olmaktır.
Nitekim dönüş yolu Sharjah emirliğinden geçer ve burası şeriat uygulamalarına çok daha haşin bir yaklaşım sergiler. Alkol içmeyi bırak, taşımak ve hatta kokmak bile suç olduğundan burada arabada alkol varken yapılabilecek bir trafik kazası uzun süre hapisle sonuçlanabilir. Bunu bilen açıkgöz girişimciler ise alkol dükkanlarının önünde bekleyip, alışveriş yapanlardan gözlerine kestirdikleri kişileri arabayla takip eder ve Sharjah’da bilerek çarparlar. Polis çağırmama bedeli olarak üstünüzdeki paraların yanı sıra banka ATMlerine beraber bir yolculuk da sizi bekler. Alkolün insana verebileceği en büyük zararlardan biridir bu.
Onca çile sizin için kardeşlerim...
Bu bürokrasi, maceralı yolculuklar sadece eve alkol almak içindir. Pratikte aslında sadece topluma açık yerlerde alkol tüketimi yasaktır ve anında tüketim için hemen her yerde alkole ulaşılabilir. Konser salonları veya alanları, otel havuzları, ev balkonları, lokantalar topluma açık sayılmaz. Zaten binlerce bar olan bir şehirde başka türlü olabileceğini ummak biraz naiflik biraz da müminliktir.
5. Biraz da Eğlenelim
Oldukça hareketli olan gece hayatının yanı sıra Dubai’nin asıl milli sporu brunchlardır. Normalde kahvaltı ile öğle yemeği arası olması beklense de, cuma namazından çıkanların da iştirak edebilmeleri için genelde hemen her yerde 13:00 – 14:00 sularında başlarlar. Açık büfe gıdaların yanında çoğu kez sınırsız miktarda Dubai’de “yetişkin içeceği” olarak reklamı yapılan (reklamda alkol demek de suç zaten) sıvılarla güneş batmadan önce sarhoş olunmaya çalışılır. Bu arada Dubai’de hafta sonu cuma günüdür. Pazartesi sendromu buralarda Pazar sendromu olarak değişiklik gösterir.
Girls night out resminde çirkin çıkan o tek kız bile var. Aynı batı...
Bizde çiklet çiğnemenin dini yönlerinin en yoğun tartışıldığı ramazan ayı ise Dubai’de en çok sevilen dönemlerden biridir. Ramazan ayında çalışma saatleri kısaltılır ve çalışanlara 6 saatten fazla mesai yasaktır. O ne güzel aydır öyle. Bazı şirketler kısa saatleri sadece Müslüman çalışanların faydalanması gereken bir uygulama olarak gördüğü için daha önce bahsi geçen alkolik belgesini alınmadıysa, ramazan ayı başında Müslümanlığın en güzel din olduğu fikrini benimsemekte fayda vardır.
Normalde lokantalar iftara kadar kapalıdır ancak evlere servis yapabilirler. İftar saatine kadar topluma açık yerlerde gıda, sıvı ve tütün tüketmek müminlerin oruç tutmalarını zorlayacağından, suç teşkil eder. Arabasında dalgınlıkla sigara içtiği için hapse giren insanlar yok değildir. Gerçi son birkaç senedir müminlik yapmanın turizmi ve ekonomiyi baltalaması sebebiyle, gün içinde perde veya panoyla kapatılmış halde çalışan restoranları ve iftar saatinden önce açılabilen barları suçlu olarak görmemeye başlamıştır şeriat.
Bu kutlu ve mutlu ayın bitimi de ulema sınıfının kendilerine ne kadar ihtiyaç olduğunu göstermeleri için en önemli fırsattır. Bayram olması beklenen günden bir önceki gece ulemalar çöle çıkar ve aya bakarlar. Ay istenen şekle gelmişse ertesi gün bayram ilan edilir. Eğer gelmemişse bir gün daha beklenir. Daha önceden ayın durumunu kestiremedikleri için ve bunu ancak ve ancak İslam alimleri son anda becerebildikleri için önceden tatil planı yapmak oldukça riskli bir eylemdir bayramlarda.
6. Mutlu muyuz Gençler?
Görüldüğü üzere şeriat aşırı homojenize olmamış, kültürel mozaik diye tabir edilen toplumlarda ne stereotipik sıkı şeriat taraftarlarını ne de karşıtlarını memnun edebilecek bir sistem değildir. O anki kişisel ruh halleri ve çıkarlar doğrultusunda radikal şekilde esnetilebilir ve sonuçta hiç kimsenin memnun olmadığı bir şey çıkar ortaya. Tabii ki Dubai’de bunun da çaresi vardır: “Mutluluk Bakanlığı”.
Mutluluk bakanlığı Dubai’nin dünyanın en mutlu yeri olması için çalışır. Bunu da mutsuzluk kaynaklarını ortamdan izole ederek başarmayı hedefler. Haliyle herkesi mutlu etmek zordur ama mutsuzları atmak da aynı sonuca ulaştırır. Rivayete göre bakanlığın uygulamaları içinde turist kisvesi altında muhtelif esnafla sohbet edip, “işler kötü, kriz var” türevi söylemleri olanları iftira yoluyla toplumun mutluluğunu bozma gerekçesiyle fikirleri değişene kadar, belki fikirleri değiştikten sonra iyice pekişsin diye bir süre daha, bu tür kişiler için özel yapılmış ceza evlerinde ağırlarlar. Haliyle bu tür yaklaşımlar Dubai’de mutlu olmayı çok kolaylaştırır. Ancak şu anki mutluluk düzeyinden şeriata atlamak sanıyorum Türkiye için oldukça zor bir hamle olur.
Dubai’den ayrıldıktan sonraki hikayeler için: www.turistania.com a uğrayabilirsiniz.
(turistania Brüksel'den bildirdi)
facebook'ta Paylaş twitter'a yolla Allah'a havale et
|
|
|
|
.jpg)
.jpg)
